ΕΑΑΣ Παράρτημα Ημαθίας: Μαρτίου 2022

26 Μαρτίου 2022

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΕΓΕΡΣΊΑ ΤΟΥ 1821

«Κι αν πέσαμε σε πέσιμο πρωτάκουστο

και σε γκρεμό κατρακυλήσαμε

που καμιά φυλή δεν είδε ως τώρα

είναι γιατί με των καιρών το πλήρωμα

όμοια βαθύ εν’ ανέβασμα μας έμελλε προς ύψη ουρανοφόρα» (Παλαμάς)

Τα καριοφίλια του 21 κελαηδούν και σήμερα στην Εθνική μας μνήμη. Οι λαμπρές ώρες του γένους σέρνουν ξανά, στα έκθαμβα μάτια μας, έναν απ’ τους χορούς των θριάμβων τους.

Διακόσια ένα χρόνια από τότε. Σήμερα που προβάλλουν ωμές τόσες αντιθέσεις ανάμεσα στο τότε και στο τώρα. Τώρα που, κάτοχοι απείρως περισσοτέρων αγαθών, περιφρονώντας στυγνά ηθικές αξίες, ανθεί ο ανεύθυνος ή ρυπαρής λόγος, διαδίδονται εκφυλιστικά φαινόμενα και τραυματίζονται θεσμοί. Τώρα η Επέτειος της Εθνεγερσίας λαμβάνει ξεχωριστό νόημα. Πρέπει ν’ αποτελέσει ερέθισμα για να συγκρίνουμε καταστάσεις και ήθη. Να αναμετρήσουμε τις δυνάμεις μας. Να διασώσουμε και διευρύνουμε ό,τι είναι υγιές, αποβάλλοντας τα νοσηρά συμπτώματα, αλλά και προσπαθώντας να ξεριζώσουμε τις αιτίες τους. Η ευθύνη για την Πατρίδα μας είναι μεγάλη και η αντίδραση της υψηλό χρέος μας.

Ο εορτασμός αυτός πρέπει να είναι ύμνος, και θρήνος και λογισμός:

• Ύμνος για το θεσπέσιο εθνικό τόλμημα, που συγκλόνισε τον ελλαδικό χώρο και συγκίνησε όλους τους ανθρώπους της Ευρώπης και προπάντων είχε απόληξη την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας.

• Θρήνος ή μάλλον μνημόσυνο, θρηνητικό, αλλά και δοξαστικό, για τις ανθρώπινες υπάρξεις, που η θυσία τους υπήρξε το βαρύ τίμημα της Εθνικής Ελευθερίας και

• Λογισμός για τις κινητήριες δυνάμεις του υπόδουλου γένους. Την ελληνική ψυχή.

Εύλογο το ερώτημα: Πώς κατορθώθηκε η Επανάσταση; Η Επανάσταση δεν υπήρξε απλά ιστορικό γεγονός, δεκτικό ερμηνείας με κοινωνιολογικές εξηγήσεις, αλλά ήταν υπεύθυνη πολιτική πράξη της ηθικής πρωτοπορίας του Έθνους και ύστερα ολοκλήρου σχεδόν του λαού. Έχει γίνει λόγος συχνά για παλιγγενεσία του Έθνους. Το Έθνος, όμως, δεν είχε παύσει ποτέ να υπάρχει. Δεν υποτάχθηκε ούτε στους Ρωμαίους, ούτε στους Φράγκους, ούτε καν στους Οθωμανούς. Επέζησε υπόδουλο και διατήρησε τη γλώσσα του, τα ήθη του και τις δημιουργικές του ικανότητες και την αυτοσυνειδησία του.

1453! Στου Ρωμανού την πύλη γκρεμίζεται ο Δικέφαλος. Η Βασιλίδα των πόλεων, η Κωνσταντινούπολη, που χίλια χρόνια στάθηκε ο ακοίμητος φρουρός του πολιτισμού όλης της Ευρώπης, ο Πρόμαχος της Ελευθερίας, ο Ακατάβλητος ακρίτας, πέφτει στα χέρια των βαρβάρων. Πυκνό σκοτάδι απλώνεται παντού. «Και ήταν όλα σιωπηλά, γιατί τα σκίαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά». Η Ελλάδα, η τρισένδοξη, η καθοδηγήτρια της Ανθρωπότητας αλυσωμένη, λησμονημένη, ολάρφανη και απελπισμένη! «Δυστυχής! Παρηγοριά, μόνη σου έμενε νά λες περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις... (Σολωμός)

Όλοι την περιγελούν και την εμπαίζουν. Της τάζουν βοήθεια αλλά τη γελούν πικρά. Μένει όμως η ψυχή του γένους ολοζώντανη! Ζωογόνησε και γιγάντωσε τα ζώπυρα και έτσι έγινε το «άφραστο θαύμα». Δεν παραδίδεται στον καταχτητή. Μένει ζωντανή και ελεύθερη. Κάτω απ’ τα μοιρολόγια και τα κλάματα πηγάζει η ανείπωτη και ζωογόνος επωδός: «Σώπασε κυρά Δέσποινα και σεις μάνες μην κλαίτε πάλε με χρόνια, με καιρούς, πάλε δικά μας θάναι».

Και έφτασαν τα προφητευμένα χρόνια! Οι προαγγελμένοι καιροί ήρθαν! Το πονεμένο ερωτηματικό του Ρήγα Φεραίου: «Ως πότε παλληκάρια» πήρε την καταφατική απάντηση στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας: «Ποτέ πια σκλάβοι». Η ψυχή του γένους όρθωσε κορμιά. Όπλισε χέρια. Γέμισε ψυχές.

Βογγητά, μοιρολόγια, προσευχές και τραγούδια, οι χρησμοί και τα παραμύθια τόσων αιώνων συναντήθηκαν σε μια και μόνο μυριόστομη ανακραυγή: «Ελευθερία ή θάνατος»

Στις 14 Σεπτεμβρίου 1814 ο Σκουφάς, ο Τσακάλωφ και ο Ξάνθος, υποκινούμενοι από φρόνημα πατριωτικό υψηλού βαθμού, έδωσαν την εκκίνηση προς την πολυφρόντιδη και μυστικότατη προετοιμασία για το Μέγα Εθνικό Μυστήριο, την Επανάσταση του Ελληνικού Έθνους. Η αξιοθαύμαστη «Φιλική Εταιρεία» ιδρύθηκε στην Οδησσό με πρότυπο τις μυστικές Εταιρείες της εποχής εκείνης στην Ευρώπη. Διαποτισμένη από ιερό πατριωτισμό και προσαρμοσμένη στην ελληνική, τότε, πραγματικότητα, ώστε να μη περιέχει πολιτικούς στόχους διασπαστικούς της μεταξύ των Ελλήνων σύμπνοιας.

Από τα μέσα του δέκατου όγδοου αιώνα, άρχισε να συντελείται ραγδαία πρόοδος στην οικονομία των Ελλήνων, με τη δραστήρια εργασία ικανών τολμηρών εμπόρων και ναυτικών, η οποία συνοδεύτηκε από την ανάπτυξη της παιδείας, με την αύξηση των μορφωμένων Ελλήνων, με την ίδρυση νέων Σχολείων, με την έξοχη δράση των Διδασκάλων του Γένους. Αυτά όλα ενίσχυσαν την αυτοπεποίθηση του Έθνους για το μέλλον του. Ο Κοραής έγραφε το Δεκέμβρη του 1814: «Υπάρχουν σημεία αναντίρρητα, ότι εξύπνησε τέλος πάντων η ταλαίπωρος Ελλάς και η εξύπνησις αυτή προετοιμάζει και την μέλλουσαν Ελευθερίαν».

Καποδίστριας το 1818 χαρακτήρισε την πρόοδο της ναυτιλίας και του εμπορίου και την άνθιση της παιδείας ως «κινητήριες δυνάμεις» για την αναγέννηση της Ελλάδας. Ήδη εξ άλλου, το 1806 στην περίφημη «Ελληνική Νομαρχία», την αφιερωμένη στον Ρήγα Φεραίο «Πρόδρομο μιας ταχείας ελευθερώσεως της κοινής Πατρίδος μας Ελλάδος», διακηρύχνεται: «... είναι αδύνατον αι ελληνικαί ψυχαί να κοιμηθούν πλέον εις την ληθαργίαν της τυραννίας». Υπήρχε, λοιπόν, ωρίμανση των λεγομένων αντικειμενικών συνθηκών για την Επανάσταση, και ακόμη κάποια ιδεολογική προετοιμασία προς αυτήν, με αυτοχθονικές βαθιές ρίζες αλλά και με αναζωπυρωτικές ενέργειες της δυτικο-ευρωπαϊκής φιλελεύθερης ιδεολογίας στο επαναστατικό φρόνημα, κάποιων λογίων.

Και η παράτολμη επιχείρηση χρειάσθηκε και την υπεύθυνη πρωτοβουλία τολμηρών ανδρών. Ο φλογερός πατριωτισμός παραμέρισε τελικά τους διαλογισμούς των νηφάλιων πολιτικών. Η Επανάσταση αποφασίζεται από ηθικό πάθος με υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων και με υποτίμηση των κινδύνων. Και οι πεντακόσιες χιλιάδες ψυχές, τόσες είχαν απομείνει στα 368 χρόνια της σκλαβιάς. Αυτοί που μέχρι χθες ήσαν άβουλοι ραγιάδες ξεσηκώθηκαν. Άστραψαν σπαθιά. Κελάηδησαν καριοφίλια. Και οι Λευτεριά «απ’ τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά» ξαναστήθηκε ματωμένη στην πανάρχαια κοιτίδα της. Και το θαύμα έγινε. Μια λάβα ενθουσιασμού ακράτητου πλημμύρισε τη σκλαβωμένη γη. Λάμψη θεϊκή σκορπίζει το φόβο της σκλαβιάς και της καταφρόνησης. Και η Λευτεριά φτερουγίζει παντού:

«Λάμψιν έχει όλη φλογώδη Χείλος μέτωπο οφθαλμός

Φως το χέρι φως το πόδι Και όλα γύρω σου είναι φως»

Παιάνες παντού και θούρια ακούγονται. Ξεσηκωμός απ’ άκρη σ’ άκρη. Και ο εικοσάχρονος Εθνικός ποιητής πολεμώντας με τη θεϊκή του πέννα ψέλνει: «Ακούω κούφια τα ντουφέκια ακούω σμίξιμο σπαθιών ακούω ξύλα, ακούω πελέκια ακούω τρίξιμο δοντιών» Ανάσταση πέρα ως πέρα. Μεθύσι αθάνατο, πραγματικό. Άνοιξη! Ώρα θεού, ώρα Ελλάδας:

«Μάγεμα η φύση και όνειρο στην ομορφιά και χάρη η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κραίνει όποιος πεθαίνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει».

Ξεπροβάλλουν ο αρματολός και ο γραμματικός. Ο καπετάνιος και ο δάσκαλος. Άνδρες του σπαθιού και άνθρωποι του λόγου. Ονόματα εδώ και εκεί, φημισμένα παραδειγματικά. Οι ανδρειωμένοι των παραμυθιών περισσότερο, παρά οι ξεχωρισμένοι των ιστορικών χρονικών.

Άτακτοι θρυλικοί. Δύσκολα πειθαρχούντες. Ισοπεδωτικοί, προσωπολάτρες. Δύσκολα μπορείς να καταλάβεις αν έρχονται να χτυπήσουν τον αλλόφυλο ή να χτυπηθούν μεταξύ τους.

Και μέσα στο σάλαγο και την «πολέμια χλαλοή απαστράπτοντα σημεία οι αποτεφρωμένοι όγκοι», οι τόποι. Ο Μωριάς, η Ρούμελη, τα Νησιά της Ελλάδας ευλογημένα!! Η Κρήτη, η Μακεδονία, η Θεσσαλία, η Ήπειρος, η Θράκη, η μαρτυρική Κύπρος.

Ο Κολοκοτρώνης, ιπποκένταυρος, βροντοφωνώντας το σύνθημα «φωτιά και τσεκούρι» κατά κεφαλής των φυγάδων και προσκυνημένων. Ο Διάκος με το τραγούδι του, του Μαγιάπριλου στο μαρτύριό του. Στο Μεσολόγγι «έφαγαν μπαρούτι για ψωμί, αλλά δεν δίνουν τα κλειδιά, δεν δίνουν την τιμή... Ψαρά... «στην ολόμαυρη ράχη, περπατά η Δόξα μονάχη. Και οι γυναίκες μια ώρα αρχύτερα, αληθινότερα χειραφετημένες στην κολυμβήθρα του πατριωτισμού. Ο Κουντουριώτης προσφέροντας στο Έθνος το έχειν του. Ένα απερίγραπτο φίλημα που το ανταλλάσσουν δύο ως τότε άσπονδοι πολέμιοι. Ζαΐμης και Καραϊσκάκης, ο μέγας στρατηλάτης γιος της καλόγριας. Οι τακτικοί του Φαβιέρου, που τροφοδοτούν με μπαρούτι την Ακρόπολη. Η αξεπέραστη μάνδρα της Γραβιάς με το βράχο της ανδρείας Ανδρούτσο «τους ορμώντας προσβάλλει εχθρούς και εξαπλώνει τριγύρω νεκρούς, νεκρούς ίππους και άνδρες».

Στη ρίζα της αιματοστάλαχτης πυραμίδας οι Φιλικοί, η πρόσκληση του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ο Λάμπρος Κατσώνης, η θυσία του Ρήγα, το μαρτύριο του Πατριάρχη. Η καθιέρωση στην Αγία Λαύρα με το Γερμανό. Στην κορυφή ο Καποδίστριας, ο μεγαλομάρτυρας της Εθνικής αποκαταστάσεως.

Όλοι μαζί! «Όταν αρχίσαμε να κάμομε την Επανάσταση, λέει ο Γέρος του Μωριά, Στρατάρχης Κολοκοτρώνης, δεν συλλογισθήκαμε, ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα... αλλά, ως μία βροχή, έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας... όλοι συμφωνήσαμε σ’ αυτό το σκοπό και εκάναμε την Επανάσταση».

Ολίγα ονόματα που θα μιλήσουν για όλα τ’ άλλα. Κανάρης, Σαχτούρης, Μιαούλης, Καψάλης, Μπότσαρης, Παπαφλέσσας, Τζαβέλας, Νικηταράς, Μαυρομιχάλης. Και που τελειώνει η ποίηση και που αρχίζει η ιστορία!!! Και προελαύνουν εμπρός, ο σταυρός του Παπά, το δαυλί του μπουρλοτιέρη, η φουστανέλα, το καριοφίλι.

Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ δεν ξεχωρίζει τα πρόσωπα των τυράννων. Απλά τα πολεμά μέχρις εσχάτων.

Η Ελληνική ψυχή, η Ελληνική στάση ζωής, το Αθάνατο Κρασί του ποιητή Κωστή Παλαμά ήταν εκείνη που το 21 μετάδωσε την ελπίδα σε ηφαιστειακή έκρηξη και δόνησε τον κόσμο.

Σήμερα ας αποσυρθούμε στο ηθικό κορφοβούνι, που ενώνει μεσούρανα το 21, ας κοινωνήσουμε στην ψηλή του πηγή τα νάματα του ιδεαλισμού του και από το περήφανο εκείνο καραούλι ας δούμε να προβάλλεται στο άπειρο πανοραμικά η ιστορική μας μεγαλογραφία. Ποια σταθερή συνέχεια!!! Ποια ευθύγραμμη πορεία!! Αδιάκοπη δημιουργική βίωση! Ακαταπόνητη σκυταλοδρομία ιδεολογικών φορέων.. Η σκυτάλη, όμως, πάντοτε η ίδια. Σκυτάλη πνευματική που συνδέει σ’ όλη της την μακραίωνα αγωνιστική μεταφορά την ιερότερη παράδοση με την παρθενικότερη πρόοδο.

Πόσο αρμονικά ζυγίζονται μπροστά μας, στην πανανθρώπινη μνήμη!! Ο Κόδρος, ο Λεωνίδας, ο Μεγαλέξανδρος, οι ήρωες του 21, οι Τιτάνες του 1940 μέχρι και τον Αυξεντίου και ακόμη πιο πέρα!!

Και στην άλλη σειρά επιβλητικά παραστέκεται η σεβάσμια χορεία: ο Γρηγόριος ο Ε', ο Σαλώνων Ησαΐας, ο Κύπρου Κυπριανός, ο Χρυσόστομος Σμύρνης και τόσοι άλλοι ιεράρχες - Εθνομάρτυρες.

Θα ιδούμε, τέλος, πόσο αδιάθλαστα ευθυγραμμίζονται στον περιστύλιο του Εθνικού Πανθέου: ο Όμηρος, ο Αισχύλος, ο Σωκράτης, ο Πλάτων, ο Πυθαγόρας, ο Αριστοτέλης, ο Πλήθων Γεμιστός, ο Μ. Βασίλειος, ο Χρυσόστομος, ο Γρηγόριος Ναζηανζηνός, ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Σολωμός, ο Παλαμάς, ο Σεφέρης, Ελύτης κ.ά. άλλοι τελετουργοί του ελληνοχριστιανικού πνεύματος.

Το θέαμα είναι απέραντο. Το πανόραμα είναι ατέλειωτο. Θαμπώνει τα μάτια. Ζαλίζει τη σκέψη.

Η Ελλάδα η μία, η ενιαία, η αδιαίρετη, η αδιάσπαστη απαλλαγμένη από τα φυλετικά της ελαττώματα της φιλοπρωτίας και της διχοστασίας, φορτισμένη από τις εθνικές αρετές, της φιλοπατρίας, της φιλομάθειας, της ανδραγαθίας, λάμπει σαν διαμάντι.

Στον πανηγυρικό της πιο ένδοξης αυτής μέρας δεν ταιριάζουν έλεγχοι και μεμψιμοιρίες, καυτηριασμοί και δεοντολογίες. Ταιριάζει μόνο χαρμόσυνη μνήμη του αίνου απέραντος. Την μνήμη ανακαλούμε και την αίνο αναπέμπουμε.

Ας φρονηματισθούμε σήμερα, απ’ το μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός του Ελληνισμού. Ας αντλήσουμε απ’ τη πηγή αυτή την αέναο ευκρασία, ευρωστία και την εύπνοια.

Ας μη λησμονούμε ότι το θαύμα της Παλιγγενεσίας οφείλεται στην αθάνατη ελληνική ψυχή.

Ας μεθάμε και εμείς, κάθε φορά που η Πατρίδα προστάζει, με τ’ «αθάνατο κρασί το εικοσιένα».

Δημήτρης Κ. Μπάκας

25 Μάρτιος , 2022

201η επέτειος της Επαναστάσεως του 1821

Αντιγράφω εξαιρετική ανάρτηση στο facebook του Στρατιωτικού Ιατρού κ. Ματθαίου Σαββίδη:

////////////////////////////////

Συγγραφέας Θεόδωρος Γιαννακόπουλος:

Τον Ξεσηκωμό δεν τον έκαναν λευκοντυμένα ευγενικά τσολιαδάκια που άκουγαν Μότσαρτ και Μπετόβεν· που χόρευαν λεπτεπίλεπτα βαλς σε σαλόνια με αφράτες πολυθρόνες και πολύχρωμες μεταξωτές ταπετσαρίες στους τοίχους. Τον κάμανε αγριάνθρωποι μουστακαλήδες, που φορούσαν λερή φουστανέλλα και τρύπια τσαρούχια, αποφασισμένοι για ζωή και θάνατο. Χόρευαν τον πρωτόγονο πυρρίχιο χορό τους, τον "τσάμικο", με γκρινιάρηδες ζουρνάδες και πολεμικά σκληρόηχα νταούλια που αντηχούσαν βαριά, πέρα ως πέρα στα πέτρινα χωριά τους. Αρχέγονοι ρυθμοί και μελωδίες που ήχησαν άλλοτε σε χαροκόπι και άλλοτε σαν πολεμιστήριο σάλπισμα και χορός στρατολόγησης πολεμιστών (Γραβιά, 1821).

Άνθρωποι-θεριά, που το μάτι τους γυάλιζε από την φλογερή επιθυμία για "μιας ώρας ελεύθερη ζωή" (Ρήγας, 1797), σαν εκείνη που απολάμβαναν οι αητοί κι οι πέρδικες στα πετρωτά και δασωμένα βουνά τους (Κατσαντώνης). Παλληκαράδες αληθινοί, που προκαλούσαν τούς πανικόβλητους οθωμανούς "σταθήτε ωρέ περσιάνοι να μετρηθούμε !" (Νικηταράς). Που από την κορφή του λόφου σήκωναν προς τον σαστισμένο εχθρό περιπαικτικά/υποτιμητικά τη φουστανέλλα τους και του έδειχναν ποιον είχαν διορίσει στρατηγικό συμβουλάτορά τους (Καραϊσκάκης, 1827). Που σαν άλλοι Λεωνίδες, ευρισκόμενοι στην πιο δεινή θέση, ειρωνεύονταν τους μουρτάτες πως "τα κλειδιά της πόλης είναι κρεμασμένα στις μπούκες των κανονιών μας" (Μεσολόγγι, 1826). Ψημένοι πολεμιστάδες, που βάζαν τούς δεκάχρονους υιούς τους να ματώσουν για πρώτη φορά στην μάχη τ´ άρματα και να τα τιμήσουν (Καστάνιτσα, 1780).

Τον Ξεσηκωμό, δεν τον έκαναν κυριλέδες νησιώτες "έμποροι", που κάτεχαν από διεθνείς συναλλαγές, ναυτικό δίκαιο και χρηματοπιστωτικές αξίες. Τον έκαμαν θαλασσοδαρμένοι πειρατές, που έσπαγαν με τη ναυτοσύνη τους αποκλεισμούς της θαλασσοκράτειρας Αγγλίας για να μπουν στα λιμάνια, γιατί δεν κάτεχαν κανέναν αξιώτερο από τον εαυτό τους να τους δίδει διαταγές. Με θράσος, αν και αιχμάλωτοι, κοίταξαν κατάματα τον ναύαρχο Νέλσωνα και τόλμησαν να του πουν "αν σε είχα στα χέρια μου,θα σε κρεμούσα απ´ το κατάρτι !" (Μιαούλης, 1802). Τον έκαναν τα καταδρομικά "Μαύρα Καράβια" του Γιάννη Σταθά, που πρώτα σήκωσαν την σύγχρονη γαλανόλευκη κι έκαναν "το πέλαο να κοκκινήσει" (Σκιάθος, 1808).

Τον Ξεσηκωμό, δεν τον έκαναν ξιπασμένες φεμινίστριες. Τον έκαναν αντρογυναίκες-καπετάνισσες που τίμησαν το οικογενειακό τους όνομα, που διέθεσαν την περιουσία τους και τους γυιους τους στον Αγώνα, σαν την μάνα Υψηλάντισσα και την Μαυρογένους ή που καβάλησαν τα καράβια των αντρών τους, σαν την Μπουμπουλίνα και που βρόντηξαν τα άρματα των αντρών τους, σαν την Δέσπω ή που ντύθηκαν αντρικά μόνο και μόνο για να μπουν στον Αγώνα (τραγούδι της Αρκαδιανής). Τον έκαναν οι σκληρές νοικοκυρές του χωριού, που ζύμωναν για τα παλληκάρια, που φύλαγαν στο πόστο των αντρών για να ξαποστάσουν κι εκείνοι μια στάλα, που γέμιζαν τα τουφέκια των σκοπευτών στον λίγο χρόνο ανάμεσα σε δυο βολές. Οι γυναίκες και τα μωρά τους, που έφτιαχναν μπαρουτόβολα στους μύλους της Δημητσάνας. Οι γυναίκες και τα πιτσιρίκια, που ξυπόλητοι ή με τα γαϊδουράκια τους ανέβαιναν τα βουνά σαν μαντατοφόροι κι εφοδιαστές.

Τον Ξεσηκωμό, δεν τον έκαναν άεθνοι προλετάριοι. Τον έκαναν νοικοκυραίοι και απλοί χωριάτες, οι φορείς ενός πολιτισμού με τις ρίζες του στο άμεσο ιστορικό παρελθόν μας, που αναγνώριζαν πως ο Βασιλιάς μας εσκοτώθη και καμιά συνθήκη δεν έκαμε με τους Τούρκους (Κολοκοτρώνης προς τον Αμιλτον).

Τον Ξεσηκωμό, δεν τον έκαναν άεργοι ρεμπεσκέδες επειδή δεν είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν. Ήταν ο ανθός της ελληνικής νεολαίας, που διαβιούσε στις ακμάζουσες ελληνικές παροικίες της Ρωσίας, της Κεντρικής Ευρώπης και της Ιταλίας, που σπούδαζε στα πανεπιστήμιά τους. Τα εικοσάχρονα αυτά παιδιά, προέλασαν και πέθαναν στα Βαλκάνια εμπνεόμενα, όχι από το αόριστο γι αυτούς και ξένο κίνημα του Διαφωτισμού, αλλά από τη δόξα και πολεμική ισχύ της Αρχαίας Θήβας. Εμπνεόμενα από το πολίτευμα του Τίμιου Σταυρού που αποτύπωσαν στην Πολεμική τους Σημαία με την βυζαντινή επιγραφή ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ (Δραγατσάνι, 1821).

Τον Ξεσηκωμό, δεν τον έκαναν διορισμένοι "άριστοι". Τον έκαναν μπαρουτοκαπνισμένοι βετεράνοι, που την στρατηγία τους την επιβεβαίωναν στη μάχη και τα αριστεία τα ελάμβαναν μετά την έκβασή της (Κεφαλόβρυσο, 1823). Οι στρατιώτες που δεν ξέρανε από ασκήσεις "ακριβείας" και "πυκνής τάξεως", αλλά καταλάβαιναν άριστα τα παραγγέλματα "φωτιά Έλληνες !", "κώλο με κώλο, ρεεεε !" (Μάχη της Γράνας, 1821).

Τον Ξεσηκωμό τον έκαναν οι παπάδες του χωριού, που με το ένα χέρι έβαναν ευλογητό και με το άλλο έπαιρναν ανελέητα κεφάλια. Που στάθηκαν ανδροπρεπώς στα ταμπούρια τους μπροστά σε τακτικό στρατό και δεν καταδέχθηκαν να μαζέψουν τα καρφοπέταλα του Μπραΐμη (Μανιάκι, 1825).

Κι όσο θρασείς κι ατρόμητοι αν ήσαν μπροστά στους ανθρώπους, όσο παράτολμοι καταδρομείς κι αν ήσαν στη μάχη, με τόση ταπεινότητα έκαναν την ενδοσκόπησή τους, και μονολόγησαν στην προσευχή τους πριν τη μάχη "Κωσταντή, σήμερα θα πεθάνεις" (Κανάρης, 1822). Με τόση αποφασιστικότητα πριν το μαρτύριο ομολόγησαν Πατρίδα και Πίστη "Γραικός γεννήθηκα, γραικός θέ να πεθάνω" (Διάκος, 1821).

Στην Επανάσταση, δεν ρίξαμε γαρύφαλα κι αγάπες, ρόδα κι αμφιβολίες. Ρίξαμε μπαρούτι και μολύβι, φωτιά και θειάφι. Σύραμε με σιγουριά τα γιαταγάνια. Ξεσκίσαμε -κυριολεκτικά- κόσμο και κοσμάκη. Σφάξαμε ανελέητα κάθε μουσλίμι που βρέθηκε στον δρόμο μας, με κάθε πρόσφορο και βάρβαρο τρόπο, από το Δραγατσάνι ως την Κύπρο, γιατί ο πόλεμος δε συγχωρεί ευαισθησίες. Τ´ αγαρηνά κορμιά στρώθηκαν στους δρόμους και τα άλογά μας δεν πάταγαν καλντερίμι πια (Τριπολιτσά, 1821). Με τα κεφάλια τους κι ασβέστη, χτίσαμε πυραμίδες μακάβριες (Τρίκορφα 1779, Αράχωβα 1826), τρόπαια φοβερά για να σκιάζονται παντοτινά οι οχτροί. Κάναμε "μάνες δίχως γυιους, γυναίκες δίχως άνδρες, μωρά παιδιά δίχως μανάδες". Ταΐσαμε όλα τα μαυροπούλια του Μωριά, της Ρούμελης και της Ηπείρου με τούρκικο κρέας. Κλαίγαν στην Τουρκιά τα χάνια γι' άλογα και τα τζαμιά γι' αγάδες (Δερβενάκια, 1822) . Ήμασταν οι φοβεροί τουρκομάχοι, που βαφτιστήκαμε σαν Χριστιανοί μία φορά με το λάδι και σαν Έλληνες μία με το αίμα των εχθρών μας για την ελευθερία της Πατρίδος (Βαλτέτσι, 1821). Και τύψεις δεν είχαμε· ούτε μετανιώσαμε ποτέ· ούτε απολογηθήκαμε για τα πολεμικά, τρομερά αλλά τίμια, έργα μας. Μόνο κουράγιο δίναμε στον αποκαμωμένο εαυτό μας, σφίγγαμε τα δόντια μέσα στη φρίκη της σφαγής, για να συνεχίσουμε να σφάζουμε : "κουράγιο Νικήτα, τούρκους σφάζεις !" (Δερβενάκια, 1822) . Η λύσσα, το μίσος, η θέληση για αποτίναξη της Οθωμανικής τυρρανίας ήταν η κινητήριος δύναμή μας κι ο όλεθρος το αποτέλεσμά της. Μείναμε πιστοί στον όρκο "τούρκος μη μείνει στον Μωριά, μηδέ στον κόσμον όλον". Τους πολεμήσαμε, κάναμε το αίμα τους να τρέξει με ό,τι όπλα διαθέταμε. Και τ´άκουγε απ´ απέναντι ο ποιητής : κούφια ντουφέκια, σμίξιμο σπαθιών, ξύλα, πελέκια, τρίξιμο δοντιών ! " (Ύμνος εις την Ελευθερίαν, 1823).

Και φανήκαμε πρόθυμοι να πάρουμε το ρίσκο του πολέμου. Να βιώσουμε χωρίς δισταγμό τον Θάνατο, αν δεν μπορούμε να έχουμε Ελευθερία. Να μετρηθούμε στα ίσα με τον Χάροντα στα αιώνια Μαρμαρένια Αλώνια του Διγενή και του Μεσολογγιού. Μας έσφαξαν κι εκείνοι, όπου μας βρήκαν, με τον πιο απάνθρωπο τρόπο για να μας λυγίσουν. 800.000 νεκρούς θρηνήσαμε στον Αγώνα. Σφαγμένους και εξαναποδισμένους (Ψαρρά, Χίος, Κρήτη, Κύπρος, Κωνσταντινούπολη, Μικρά Ασία), καμμένους (Κάσσος), πεσόντες στις μάχες, λιμοκτονήσαντες (Μεσολόγγι), ανυπότακτους αυτόχειρες (Κούγκι, Ζάλογγο, Μονή Σέκου, Μεσολόγγι, Νάουσα), τιμωρημένους αυτόμολους, θύματα των εμφυλίων πολέμων, πυρπολυμένα χωριά, ισοπεδωμένες περιουσίες, κομμένα καρποφόρα δέντρα. Αλλά θαρρετά τους μηνύσαμε πως πέτρα απάνω στην πέτρα να μην αφήσουν, έστω κι ένας από εμάς να μείνει όρθιος, θα τους πολεμούμε· να βγάλουν απ´το νου τους το προσκύνημα (Κολοκοτρώνης, 1827).

"Το Ελληνικόν Εθνος, το υπό την φρικώδη Οθωμανικήν δυναστείαν, μη δυνάμενον να φέρη τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας, και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον, διά των νομίμων Παραστατών του, εις Εθνικήν συνηγμένων Συνέλευσιν, ενώπιον Θεού και ανθρώπων, την πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και Ανεξαρτησίαν" (Προοίμιο Συντάγματος. Επίδαυρος, 1822).

Η Επανάσταση, ο Ξεσηκωμός του Γένους, ήταν ολοκληρωτικός ΠΟΛΕΜΟΣ.

Όλα τα άλλα γεγονότα της περιόδου είναι απλές υποσημειώσεις σε αυτόν.

19 Μαρτίου 2022

Δελτίο Τύπου ΕΑΑΣ και συνέντευξη Καθηγητού κ. Μάζη για τον ΡΩΣΣΟ-ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ 2022

10 Μαρ 2022

Η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού, μετά την πρόσφατη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δηλώνει την αντίθεσή της στη χρήση ένοπλης βίας, ως μέσου επίλυσης διμερών διαφωνιών. Ο αναθεωρητισμός οποιασδήποτε μορφής που εκδηλώνεται με απρόκλητη επίθεση κατά ελευθέρων κρατών και ανθρώπων είναι καταδικαστέος. Στην Ευρώπη και τον Κόσμο σήμερα τα προβλήματα πρέπει να λύνονται με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και χωρίς να παραβιάζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών.

Η ΕΑΑΣ παρακολουθεί τις εξελίξεις και τις κυρώσεις που άμεσα ελήφθησαν από τα κράτη μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, πλην Τουρκίας, κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας και ελπίζει στην απόδοσή τους. Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στον Ουκρανικό λαό και την ομογένειά μας.

Σημειώνουμε, βέβαια, και εκφράζουμε την αντίθεση και οργή μας για το δισταγμό των Ευρωπαίων εταίρων μας να επιδείξουν ανάλογη ευαισθησία και να αναλά-βουν τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για επιβολή τελικά κυρώσεων κατά της Τουρκίας η οποία:
α. Εξακολουθεί να κατέχει με στρατεύματα κατοχής από το 1974 το βόρειο τμήμα της Κύπρου, κράτους μέλους της ΕΕ, πράξη για την οποία έχουν εκδοθεί σωρεία καταδικαστικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
β. Έχει επανειλημμένως παραβιάσει με παράνομες ενέργειες την ΑΟΖ της Κύπρου, αμφισβητώντας τα νόμιμα κυριαρχικά της δικαιώματα.
γ. Απειλεί την Ελλάδα με casus belli, σε περίπτωση άσκησης του αναφαίρετου νομίμου δικαιώματος της χώρας μας για επέκταση των χωρικών μας υδάτων στο Αιγαίο σε 12 ν.μ.
δ. Εφαρμόζει μορφές υβριδικού πολέμου κατά της χώρας μας και της ΕΕ.
ε. Παρουσιάζει σαφείς αναθεωρητικές τάσεις αμφισβητώντας τις συνθήκες που καθόρισαν το status quo της περιοχής.

Αντιθέτως παρατηρούμε ότι αντί για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, η οποία διαπράττει τέτοιας έκτασης και φύσεως παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, η Ευρωπαΐκή Ενωση την χρηματοδοτεί με δισεκατομμύρια ευρώ από το υστέρημα των ευρωπαίων φορολογουμένων, Ελλαδιτών και Ελληνοκυπρίων συμπεριλαμβανομένων.

Θεωρούμε ότι:
Όπως είναι κατακριτέος ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας κατά ανάλογο τρόπο θα έπρεπε να είναι κατακριτέα και η απειλή πολέμου της Τουρκίας κατά της Ελλάδας.
Όπως επιβάλλονται κυρώσεις κατά της αναθεωρητικής Ρωσίας για την επιθετική της συμπεριφορά, έτσι θα έπρεπε να έχουν επιβληθεί κυρώσεις και κατά της αναθεωρητικής Τουρκίας για την επιθετική συμπεριφορά της κατά της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μετά την επαμφοτερίζουσα στάση της γείτονος στην παρούσα κρίση αναμένουμε τη στάση των εταίρων μας την επόμενη φορά που θα εκδηλώσει την επιθετικότητά της εναντίον μας.

~~~

Δείτε τη συνέντευξη του Καθηγητού Μάζη 👈

05 Μαρτίου 2022

Ψηφίδες πληροφόρησης για την αιχμή του δόρατος των ΝΑΤΟϊκών Δυνάμεων, τη Διακλαδική Δύναμη Λίαν Υψηλής Ετοιμότητας (Very High Readiness Joint Task Force -VJTF)

Η Δύναμη Αντίδρασης του ΝΑΤΟ (NATO Response Force -NRF [1]) είναι μια υψηλής ετοιμότητος και τεχνολογικά εξελιγμένη πολυεθνική δύναμη που συγκροτείται από στοιχεία Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας και Ειδικών Επιχειρήσεων, τα οποία η Συμμαχία μπορεί να αναπτύξει γρήγορα, όπου απαιτηθεί. Επιπρόσθετα του επιχειρησιακού της ρόλου, η NRF μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση ευρύτερων συνεργασιών στην εκπαίδευση και τη μόρφωση, τις ασκήσεις και τη βελτίωση της χρήσης της τεχνολογίας. Είναι ατμομηχανή εξέλιξης των ΕΔ της Συμμαχίας. Η πρόσφατη εμπειρία που απέκτησαν και επέδειξαν τα στελέχη του τότε NDC-GR και τώρα NRDC-GR ως Διοίκησης Χερσαίων Επιχειρήσεων της NRF, τόσο κατά τη διάρκεια της μακράς προετοιμασίας, όσο και κατά τη διάρκεια του χρόνου ετοιμότητας, πιστοποιεί του λόγου το αληθές.

Αξιοσημείωτα:

· Η NRF ιδρύθηκε το 2002 και συνιστά μια εξαιρετικών δυνατοτήτων Πολυεθνική Διακλαδική Δύναμη, ικανή να αντιδρά σε πολύ μικρό χρόνο και σε κάθε αποστολή που αφορά ευρεία γκάμα απειλών, από τη Διαχείριση Κρίσεων μέχρι τη Συλλογική Άμυνα.

· Οι Σύμμαχοι αποφάσισαν το 2014 να ενισχύσουν την NRF με τη δημιουργία της VJTF[2].

· Η ενισχυμένη NRF είναι μέρος των μέτρων του Σχεδίου Ετοιμότητας (Readiness Action Plan -RAP), που σκοπεί στην ανταπόκριση στις αλλαγές του περιβάλλοντος ασφαλείας και την ενίσχυση της Συλλογικής Άμυνας της Συμμαχίας.

· Η υψηλή Διοίκηση της NRF ανήκει στον Ανώτατο Συμμαχικό Διοικητή Ευρώπης (Supreme Allied Commander Europe-SACEUR[3]).

· Η απόφαση για την ανάπτυξη της NRF λαμβάνεται από το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο.

Ιστορικό

Με τις Ρωσικές «παρεμβάσεις» σε Γεωργία (Νότια Οσετία -2008) και Ουκρανία (αρχικά στην Κριμαία -νωρίς το 2014), αμφότερες μέλη της Σύμπραξης για την Ειρήνη, το ΝΑΤΟ ανακάλυψε την αλήθεια της αδυναμίας του για αξιόπιστη Αποτροπή και Άμεση Αντίδραση. Η NRF είναι καλή και ισχυρή, αλλά όχι αρκετά ταχεία. Έτσι, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλλία το Σεπτέμβριο του 2014, οι Σύμμαχοι συμφώνησαν, μεταξύ άλλων –όπως τη διακήρυξη για την υποστήριξη των Στελεχών των Ενόπλων τους Δυνάμεων ^{^[4]} , να δημιουργήσουν μια «αιχμή του δόρατος» στο εσωτερικό της Δύναμης Αντίδρασης του ΝΑΤΟ (NRF), τη Διακλαδική Δύναμη Λίαν Υψηλής Ετοιμότητας (VJTF), ικανή να αναπτυχθεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα στην επικράτεια των περιφερειακών χωρών του ΝΑΤΟ. Η VJTF αποτελείται από μια χερσαία δύναμη, με επιπλέον διαθέσιμες δυνάμεις Ναυτικού, Αεροπορίας και Ειδικών Επιχειρήσεων. Ουσιαστικά αποτελεί μια διάδοχη κατάσταση της παλιότερης Δύναμης Αμέσου Αντιδράσεως του ΝΑΤΟ της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, της AMF(L), που ήταν όμως ένα μόνιμο σχήμα με σταθερή και όχι περιοδικά εναλλασσόμενη συγκρότηση και στελέχωση.

Οι αποφάσεις του Σεπτεμβρίου του 2014 περιελάμβαναν τη ίδρυση στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Ρουμανία, όπως και τη θέσπιση νέας δύναμης ταχείας αντίδρασης που θα μπορούσε να βοηθήσει τυχόν απειλούμενα Κράτη-Μέλη εντός δύο ημερών. Η δύναμη αυτή, θα στελεχώνεται εκ περιτροπής από τα Κράτη-Μέλη, και θα είναι έτοιμη προς ανάπτυξη υπό μικρή προειδοποίηση.

Στις 2 Δεκεμβρίου 2014, οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ ανακοίνωσαν ότι μια προσωρινή VJTF θα λειτουργεί από τις αρχές του 2015 για να βελτιώσει την ετοιμότητα της Συμμαχίας, και συμφώνησαν στην συνεχή παρουσία ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας από 2016. Αυτή η «νέα» δύναμη, αποτελεί μέρος της NRF, η οποία μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσεται οπουδήποτε, εντός 5ημέρου. Η νέα, μικρότερη δύναμη, θα μπορεί να αναπτυχθεί στο έδαφος οποιουδήποτε απειλούμενου Κράτους-Μέλους εντός 2ημέρου. Θα αποτελεί τον προπομπό της NRF.

Η δυνάμεως πλέον των 25.000 στελεχών NRF χρειάζεται περίπου ένα μήνα για να αναπτυχθεί πλήρως, άρα στο μεσοδιάστημα από την ενεργοποίηση μέχρι την πλήρη της ανάπτυξη, οποιαδήποτε αποφασιστική ξένη επέμβαση θα δημιουργούσε τετελεσμένα. Η VJTF θα έχει έτοιμες βάσεις σε διάφορα Κράτη-Μέλη στην Ανατολική Ευρώπη, πιθανότατα στις Βαλτικές χώρες, την Πολωνία και τη Ρουμανία, με προαποθήκευση εξοπλισμού και εφοδίων και ένα μικρό επιτελείο Διοίκησης, Σχεδίασης και Επικοινωνιών προεγκατεστημένο.

Νομικά/πολιτικά θέματα

Το λεγόμενο “Founding Act [5]” είναι συμφωνία του 1997 μεταξύ της Συμμαχίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας για να διευθετηθούν ποικίλα θέματα και να καταλαγιάσουν οι Ρωσικές ανησυχίες μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Στη συμφωνία αυτή, που αξιωματούχοι της Συμμαχίας χαρακτηρίζουν ως «πολιτικό» και όχι «νομικό» κείμενο, το ΝΑΤΟ δεσμευόταν ότι δεν θα εγκαθιστούσε «μόνιμες» ή «σοβαρές» δυνάμεις στο έδαφος των νέων του μελών στα ανατολικά, Αργότερα, η προσχώρηση πρώην μελών του Συμφώνου της Βαρσοβίας (Πολωνίας, Ουγγαρίας, Τσεχίας κλπ) στο ΝΑΤΟ, αύξησε τις Ρωσικές ανησυχίες που είδαν τη “ζώνη ουδετέρων κρατών” στα δυτικά τους, να χάνεται.

Η επί Πούτιν αναζωπύρωση των Ρωσικών προς τα Δυτικά διεκδικήσεων, ενέτεινε τις (από το 1989) ανησυχίες των Ανατολικοευρωπαίων. Διπλωμάτες των Βαλτικών κρατών, της Πολωνίας και της Ρουμανίας, εκδηλώνουν φόβους ότι ο αυτοπεριορισμός του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να περιορίζει την ανάπτυξη ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στην επικράτειά τους. Υποστηρίζουν ότι η Μόσχα έχει παραβεί τις βάσει της συμφωνίας υποχρεώσεις της και ότι αναζητεί τρόπους να αποδυναμώσει ή και ακυρώσει τη ΝΑΤΟϊκή υποχρέωση. Αυτή η προσπάθεια αντιμετωπίσθηκε σθεναρά από τη Γερμανία. Το 2008, στη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου (θυμίζουμε το τότε veto της Ελλάδος στην εισδοχή της πΓΔΜ στις Συμμαχικές δομές και διαδικασίες με το συνταγματικό της όνομα), το Βερολίνο ηγήθηκε της αντίθεσης στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων (Membership Action Plans) των Ουκρανίας και Γεωργίας.

Το Σεπτέμβριο του 2014 επιτεύχθηκε συμβιβασμός για διατήρηση σε ισχύ του Founding Act, με το ΝΑΤΟ να δηλώνει ότι η Ρωσία έχει παραβιάσει τη συμφωνία με τα πεπραγμένα της στην Ουκρανία. Θυμίζουμε ότι η Ρωσία αποτελεί μεν μέλος της Σύμπραξης για την Ειρήνη (PfP [6]) αλλά δεν ενεργεί ως τέτοιο πλην ελαχίστων εκφάνσεων, αναδεικνύοντας τον ισότιμο με το ΝΑΤΟ ρόλο της στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας (NATO-Russia Council) που συστάθηκε με τη Founding Act.

Η συμφωνία του 1997 έχει de facto «ευνουχισθεί», αφενός με τη διενέργεια συνεχών εναλλαγών ασκήσεων που στην ουσία επιτυγχάνουν συνεχή παρουσία ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στις ανατολικές χώρες, αφετέρου με την από τη Ρωσία [7] υποστήριξη τοπικών παραστρατιωτικών και Ρώσων ατάκτων, που μπορεί έτσι να δηλώνει ότι δεν έχει εμπλακεί «per se» στην Ουκρανική σύρραξη. Η Ρωσία έχει αποτελεσματικά χρησιμοποιήσει παραπληροφόρηση στις Δυτικές χώρες και συντονισμένο οικονομικό πόλεμο στις Ανατολικές. Αυτό αποτελεί και μια πρόκληση για τη Συμμαχία, με την προβολή του ερωτήματος για το εάν πρέπει να γίνει επίκληση του άρθρου 5, που απαιτεί από όλα τα Μέλη να συντρέξουν στην άμυνα απειλούμενου Μέλους. Ο Τσέχος Πρόεδρος Μίλος Ζέμαν δήλωσε στη Σύνοδο του 2014, ότι η Πράγα δεν βλέπει «καθαρή απόδειξη» της Ρώσικης επέμβασης στην Ουκρανία.

Τρέχουσα κατάσταση

Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ δήλωσε στις 5 Φεβρουαρίου 2015 ότι οι Υπουργοί Αμύνης αποφάσισαν στις Βρυξέλλες να ενισχύσουν το μέγεθος της NRF από 13.000 σε 30.000 άτομα, όπως και τη συγκρότηση δύναμης 5.000 στρατιωτών, υπερ-υψηλής ετοιμότητας. Η VJTF είναι μια πολυεθνική ταξιαρχία (μεγέθους περίπου 5.000 στελεχών), με μέχρι πέντε τάγματα ελιγμού και υποστήριξη στοιχείων Αεροπορίας, Ναυτικού και Ειδικών Δυνάμεων. Σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα, θα συμπληρώνεται από δύο επιπλέον ταξιαρχίες, ως δυνατότητα ταχείας ενισχύσεως, σε περίπτωση σοβαρής κρίσης.

Σε περίπτωση ενεργοποίησης, η VJTF θα είναι διαθέσιμη να κινηθεί άμεσα, με τις πρώτες ενδείξεις και προειδοποιήσεις πιθανών απειλών, πριν ξεκινήσει η κρίση, ώστε να δράσει ως πιθανή αποτροπή, για να αποφευχθεί η κλιμάκωση. Η γρήγορη εμφάνιση στο πεδίο αυτής της μικρής (αρχικά) δύναμης θα έστελνε ένα πολύ καθαρό μήνυμα στην πιθανή απειλή: «κάθε προσπάθεια παραβίασης της κυριαρχίας ενός Κράτους-Μέλους της Συμμαχίας θα έχει σαν αποτέλεσμα την αποφασιστική στρατιωτική εμπλοκή με το σύνολο των 28 Συμμάχων».

Η VJTF δεν έχει σταθερή έδρα. Οι συνεισφορές δυνάμεων γίνονται από τα Κ-Μ ανά έτος, με την ανάγκη ορισμού ενός έθνους-πλαισίου που ηγείται και συγκροτεί την εκάστοτε δύναμη. Αυτό το έθνος-πλαίσιο, ο πυρήνας της νέας δύναμης, συνεισφέρει Στρατηγείο, δυνάμεις ελιγμού και υποστήριξης, ΔΜ και πολλαπλασιαστές ισχύος. Επιπλέον, η Συμμαχία διαθέτει ευρεία γκάμα άλλων δυνάμεων.

Οι βραχείς και ευέλικτοι χρόνοι αντίδρασης, είναι η ειδοποιός διαφορά της VJTF από τις λοιπές δυνάμεις της NRF. Κάποιες μονάδες θα αναπτύσσονται μέσα σε δύο ημέρες, ενώ οι λοιπές, σε διάστημα μικρότερο των επτά ημερών. Για τη διατήρηση αυτού του υπερ-υψηλού επιπέδου ετοιμότητας, η VJTF θα ασκείται συχνά και θα αναπτύσσεται υπό μικρή προειδοποίηση.

Το ΝΑΤΟ έχει ήδη αναπτύξει τέσσερα Συγκροτήματα ως Ενισχυμένη Προωθημένη Παρουσία (enhanced Forward Presence Battlegroup – eFP Battlegroup) για να υποβοηθηθεί ο συντονισμός της VJTF, από τα έξι που προβλέπονται, σε Εσθονία, Λιθουανία, Λεττονία, Πολωνία, Βουλγαρία και Ρουμανία. Αυτά, υπό συνθήκες χαμηλής ετοιμότητας συνίστανται από μερικές δεκάδες προσωπικού που σχεδιάζει και οργανώνει ασκήσεις και παρέχει Διοίκηση και Έλεγχο στις ενισχύσεις που χρειάζεται η VJTF. Το σύνολο των 40-50 ατόμων θα είναι κατά 50% από το φιλοξενούν και κατά 50% από τα λοιπά Κ-Μ.

Η Συμμαχία αξιολόγησε τις διαδικασίες και τα μέτρα συναγερμού της VJTF, πρώτη φορά με την άσκηση NOBLE JUMP τον Απρίλιο του 2015. Η όλη διαδικασία συναγερμού ενέπλεξε προσωπικό 1.500 ατόμων από 11 Κ-Μ (Ολλανδία, Τσεχία, Γερμανία, Πολωνία, Νορβηγία, Δανία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Κροατία, Πορτογαλία και Σλοβενία). Στη συνέχεια, μεταφέρθηκαν και αναπτύχθηκαν δυνάμεις στην Πολωνία για την προσομοίωση μάχης. Η διαταγή για την ανάπτυξη των δυνάμεων της VJTF δόθηκε την Τρίτη 9 Ιουνίου 2015, για να ασκηθούν μέχρι τις 19 Ιουνίου. Πάνω από 2.100 στελέχη από 9 Κράτη-Μέλη έλαβαν μέρος στην άσκηση, η οποία συνέχισε τις διαδικασίες δοκιμής και αναπροσαρμογής της δύναμης. Μια Νορβηγική μονάδα με 200 στρατιώτες και 70 οχήματα κινήθηκε στην πόλη Μπέργκεν στη Βόρεια Γερμανία, για να δοκιμάσει στην πράξη τη γρήγορη σιδηροδρομική και οδική κίνηση εντός ευρωπαϊκών συνόρων.

Στις 14 Ιουνίου 2016 ο ΓΓ του NATO Jens Stoltenberg ανακοίνωσε την ανάπτυξη κάποιων μονάδων στα ανατολικά της Συμμαχίας. Η ενέργεια έγινε υπό το κράτος της αυξανόμενης ανησυχίας για επικείμενες Ρωσικές «υποδόριες» προωθήσεις μονάδων στην περιοχή. Ο Stoltenberg είπε ότι το NATO επρόκειτο να εγκρίνει την ανάπτυξη τεσσάρων πολυεθνικών ταγμάτων σε Εσθονία, Λεττονία, Λιθουανία και Πολωνία. «Η απόφαση έστειλε το καθαρό μήνυμα ότι το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο να υπερασπισθεί κάθε Μέλος του» ανέφερε ο ΓΓ. Η ενέργεια αυτή είναι πιθανό να εξοργίσει τη Μόσχα, που υποστηρίζει ότι το ΝΑΤΟ απειλεί την εθνική της ασφάλεια και κατ’ επανάληψη έχει επικρίνει τη «συσσώρευση» δυνάμεων κατά μήκος των συνόρων της. Η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες από την άλλη, πιέζουν για ισχυρότερη παρουσία του ΝΑΤΟ στα εδάφη τους, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014.

Εν τω μεταξύ, οι ασκήσεις, συμμαχικές ή εθνικές με συμμετοχή συμμαχικών δυνάμεων συνεχίζονται αυξανόμενες στην περιοχή, όπως η «Anaconda»[8] στην Πολωνία, που αποτελεί τη μεγαλύτερη άσκηση από την εποχή του Ψυχρού πολέμου, με συμμετοχή άνω των 30.000 ανδρών από 24 χώρες.

Επίλογος-Προσωπικές απόψεις

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δεύτερη οκταετία του Πούτιν στην προεδρία της Ρωσίας έχει σημαδευτεί από έντονη «εξωστρέφεια» αν μπορεί κάποιος να χαρακτηρίσει έτσι τις επεμβάσεις του εκτός συνόρων. Η Ρωσία θεωρεί τον Καύκασο, τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Ευρώπη, ζώνη επιρροής της και δεν θέλει να βλέπει απειλές εναντίον της να ξεφυτρώνουν εκεί.

Μετά το ξεκαθάρισμα της κατάστασης στο εσωτερικό με την απόλυτη επικράτηση του Πούτιν, ήταν αναμενόμενη η εκδήλωση εναργέστερης πολιτικής, ακόμη και στη Μεσόγειο. «Το Κρεμλίνο έχει σαφώς συμπεράνει, ότι για να αμυνθεί αποτελεσματικά των συμφερόντων του κοντά στα σύνορα της Ρωσίας, πρέπει να είναι παγκόσμιος παίκτης»[9].Η μεγαλύτερη επιτυχία του Πούτιν στο Δυτικό του μέτωπο είναι η απόλυτα επιτυχημένη στρατηγική (στην οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα έχει επενδύσει πολλά) της πρόκλησης ευρωσκεπτικισμού μεταξύ των ευρωπαίων, προκαλώντας τριβές στο εσωτερικό της ΕΕ, με ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη επιλεγμένων κομμάτων σε διάφορα κράτη. Ο θρίαμβος της νοοπολιτικής, συν την άριστη εκμετάλλευση όλων των στραβοπατημάτων των Δυτικών. Το μεγάλο Ρωσικό πρόβλημα βέβαια είναι η δυνατότητα μακρόχρονης υποστήριξης της πολιτικής της, που δεν φαίνεται να έχει επιλυθεί ακόμη.

Από την άλλη πλευρά, η πολιτική κατευνασμού που πρότεινε η Μέρκελ και ασμένως αποδέχθηκε ο Ομπάμα, έχοντας πιθανότατα στρέψει το ενδιαφέρον της Αμερικανικής πολιτικής στον Ειρηνικό, δεν είχε καν αποτρεπτικό αποτέλεσμα, οπότε η μεταστροφή και επανενεργοποίηση[10] της πολιτικής της «περίσχεσης της απειλής» εκ μέρους των Αμερικανών, ήταν εξίσου αναμενόμενη. Δεν μπορεί κανείς να περιμένει ότι οι ΗΠΑ θα απεμπολήσουν την, υπό την ευρεία έννοια, «ελεύθερη ναυσιπλοΐα» τους/μας ανά τον κόσμο. Η πρόσφατη εγκατάσταση «αντιβαλλιστικής ασπίδας[11]» σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, δείχνει το αληθές της άποψης.

Όσο η Ρωσία θεωρεί ότι δεν μπορεί να παραμερίζεται στην παγκόσμια σκακιέρα, τόσο οι ΗΠΑ και η ΕΕ δεν μπορούν ν’ αποδεχθούν την αέναη ισχύ των «τετελεσμένων» της Γιάλτας, που απλά περιέγραφαν ένα πολύ διαφορετικό σύστημα ισχύος, με μια ανύπαρκτη Γερμανία και μια καθημαγμένη Ευρώπη, συμπιεσμένη ανάμεσα σε δύο Υπερδυνάμεις.

Βεβαίως η ΕΕ έχει παλέψει πολύ και πολύ καιρό για να επιτύχει την ειρήνη εντός και πέριξ της. Η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει τις συγκρούσεις με την επέκταση και να κατισχύσει πολλών, έστω μέσω οδυνηρών διαδικασιών. Αυτό προξενεί την αντίδραση έως και προληπτική δράση του Πούτιν εναντίον της, σε σημείο που ίσως να παραγνωρίζει τα προβλήματα της Ρωσίας στα Νοτιοανατολικά της.

Πρέπει και οι δύο πλευρές του Ατλαντικού, όπως και οι δύο πλευρές του Ειρηνικού, να αποδεχθούν τη νέα πραγματικότητα. Η Νέα Παγκόσμια Στρατηγική της ΕΕ[12] δείχνει το δρόμο της επόμενης μέρας, αν και η ενάργεια και αποτελεσματικότητα του ΝΑΤΟ σε συνδυασμό με την αμερικανική πολιτική, την οικονομική κρίση και το μεμακρυσμένο της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης στερούν ή απλά καθυστερούν τη δυνατότητα αμυντικής αυτονομίας της ΕΕ. Μπορεί να μετακυλίεται στο αόριστο μέλλον, αλλά η αμυντική αυτοδυναμία θα δώσει στην ΕΕ το μακρύ χέρι που χρειάζεται για να προφυλάξει την ανάπτυξη και υπόστασή της.

Ο Ηράκλειτος, στο «Περί Φύσεως», έγραψε την παγκόσμια αλήθεια: «πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι, πάντων δὲ βασιλεύς, καὶ τοὺς μὲν θεοὺς ἔδειξε τοὺς δὲ ἀνθρώπους, τοὺς μὲν δούλους ἐποίησε, τοὺς δὲ ἐλευθέρους», όπου πόλεμος η επαρκής στρατιωτική ισχύς, η δυνατότητα Εξασφάλισης και Ανταπόδοσης.